
لولههای استیل و لوله های گالوانیزه از پرکاربردترین لوله های صنعتی در بازار هستند و نقش مهمی در پیشبرد پروژههای صنعتی و ساختمانی ایفا میکند. لولههای استیل، با برتری مقاومت در برابر خوردگی و طول عمر بالا، استانداردهای نوین را دگرگون ساختهاند. این در حالی است که لولههای گالوانیزه، با پوشش محافظتی روی و صرفه اقتصادی بهتر، همچنان به عنوان گزینهای کارآمد در صنعت ساخت و ساز خودنمایی میکنند.
تحول در فناوری تولید و فرآوری فلزات، انتخاب بین این دو نوع لوله را به تصمیمی مهم در پروژههای صنعتی تبدیل کرده است. در این مقاله از سپهر استیل، با نگاهی به ویژگیهای منحصر به فرد هر یک از این لولهها، شما را در انتخاب و مقایسه لوله استیل با لوله گالوانیزه آشنا خواهیم کرد.
تفاوت لوله استیل با لوله گالوانیزه چیست؟
لوله استیل از آلیاژی تشکیل شده که عناصر اصلی آن آهن و کربن هستند و برای بهبود خواص و مقاومت آن، عناصری مانند نیکل، کروم و مولیبدن نیز به آن افزوده میشود. لولههای گالوانیزه نیز در واقع نوعی از لوله های استیل هستند که با پوششی از روی (زینک) پوشانده شدهاند. لوله های گالوانیزه در فرآیند گالوانیزاسیون، روی (Zn) به صورت شیمیایی با فولاد پیوند برقرار میکند و این پوشش محافظ، مقاومت لوله های گالوانیزه را در برابر زنگزدگی و خوردگی را افزایش میدهد . از این رو لوله های گالوانیزه با پوشش ویژه روی خود کاربرد های خاصی در صنعت پیدا کرده است.

کاربردهای اصلی لوله استیل و گالوانیزه
لولههای گالوانیزه به دلیل مقاومت در برابر خوردگی و قیمت مناسب، عمدتاً در سیستمهای تأمین و توزیع آب مانند لولهکشی ساختمانها، سیستمهای اسپرینکلر آتشنشانی و لوله های کشاورزی و آبیاری مورد استفاده قرار میگیرند. همچنین در ساخت داربست و سازههای پشتیبانی نیز کاربرد دارند.

در مقابل لوله های استیل به دلیل مقاومت بالاتر و کیفیت برتر، بیشتر در صنایع حساس مانند انتقال نفت و گاز، صنایع پتروشیمی که نیاز به استحکام بالاتری دارند، استفاده میشوند. برای مثال لوله استیل ضخیم در صنعت فولاد و پروژههای زیرزمینی و انتقال سیالات حساس نیز کاربرد دارد.
فرایند تولید لوله استیل و گالوانیزه
فرآیند تولید لولههای استیل به دو روش اصلی انجام میشود: روش بدون درز (سیملس) و روش جوشی. در روش بدون درز، ابتدا شمشهای فولادی (بیلت) را حرارت داده و به شکل استوانه در میآورند، سپس با استفاده از یک قالب گلولهای شکل و فرآیند حرارتی و نورد، حفرهای در مرکز استوانه ایجاد میکنند تا لوله شکل بگیرد.
در روش جوشی، ابتدا ورقهای فولادی به شکل نوار طویل درآمده و سپس به اندازه مشخص برش میخورند. این ورقها توسط دستگاههای نورد به شکل استوانه در میآیند و لبههای آنها با روشهای مختلف جوشکاری، مانند جوش مقاومت الکتریکی (ERW) به هم متصل میشوند. در روش ERW، محل اتصال تقریباً غیرقابل تشخیص بوده و لولههای تولیدی از استحکام بالایی برخوردار هستند. در ادامه لوله های استیل برای کاربرد های مختلف به انواع لوله های استیل زیر تبدیل میشود:
فرآیند تولید لولههای گالوانیزه شامل چند مرحله اصلی است که با استفاده از لولههای استیل به عنوان ماده اولیه انجام میشود. در این فرآیند، پوششی از روی روی سطح لوله استیل اعمال میشود تا از اکسیداسیون و خوردگی آن جلوگیری شود. مرحله گالوانیزاسیون به دو روش زیر انجام میشود:
1-فرایند گالوانیزه گرم: لوله در حوضچه روی مذاب غوطهور میشود تا لایه محافظ روی تشکیل شود.

2-فرایند گالوانیزه الکتریکی: لوله در محلول الکترولیت حاوی یونهای روی قرار میگیرد و با عبور جریان الکتریکی، لایه روی روی سطح لوله مینشیند.
مقاومت در برابر خوردگی و دوام
مقایسه لوله استیل با لوله گالوانیزه از نظر مقاومت در برابر خوردگی و دوام نشان میدهد که هر کدام از این لولهها با روشهای متفاوتی از خود در برابر خوردگی محافظت میکنند. لولههای استیل به دلیل ترکیب فولادی و درصد کربن موجود در آنها، از مقاومت ذاتی در برابر خوردگی برخوردار هستند، که این مقاومت را میتوان با افزودن کربن بیشتر، افزایش داد.
در مقابل، لولههای گالوانیزه با بهرهگیری از یک لایه محافظ روی که در فرآیند گالوانیزاسیون روی سطح آنها ایجاد میشود، در برابر خوردگی مقاومت میکنند. این پوشش روی نه تنها از خوردگی جلوگیری میکند، بلکه مانع از تشکیل رسوبات معدنی که میتوانند مسیر لوله را مسدود کنند نیز میشود. به طور کلی، اگرچه هر دو نوع لوله در برابر خوردگی مقاوم هستند، اما لولههای استیل به دلیل مقاومت ذاتی خود، دوام بیشتری دارند، در حالی که لولههای گالوانیزه به دلیل پوشش محافظ روی، گزینه مقرون به صرفهتری در صنایع هستند.
مقایسه استحکام و خواص مکانیکی
هر دو نوع لوله استیل و گالوانیزه استحکام و خواص مکانیکی منحصربه فردی دارند. از آنجا که هر دو از فولاد کربنی ساخته میشوند، حاوی ۰.۲۵ تا ۰.۵۵ درصد کربن به همراه عناصر آلیاژی مانند منگنز و فسفر هستند که این ترکیب، تعادل مناسبی بین سختی برای تحمل بار و انعطافپذیری در کاربردهای مختلف ایجاد میکند.
هر دو نوع لوله دارای مقاومت حرارتی طبیعی هستند و میتوانند فشار تا ۱۵۰ پوند بر اینچ مربع را تحمل کنند و نقطه ذوب آنها تا ۱۳۷۰ درجه سانتیگراد می رسد. این ویژگی باعث میشود در شرایط محیطی معمولی و حتی محیطهای سخت، آسیبی به ساختار آنها وارد نشود.
با این حال در مقایسه لوله های استیل با گالوانیزه، لولههای استیل به دلیل استحکام بالا، در مکانهایی با فشار زیاد مانند خطوط لوله تولید نفت، سازههای نگهدارنده ساختمانهای بلند و پلها استفاده میشوند. در مقابل، لولههای گالوانیزه استحکام کمتری دارند اما بدلیل پوشش روی، عمر مفید آنها در برابر خوردگی تا ۵۰ سال افزایش یافته است و مخصوص انتقال سیالات بویژه آب است.
مقایسه قیمت لوله استیل و گالوانیزه
مقایسه قیمت لولههای استیل و گالوانیزه نشان میدهد که اگرچه قیمت دقیق این محصولات به شرایط بازار بستگی دارد، اما به طور کلی لولههای استیل همواره قیمت بالاتری نسبت به لولههای گالوانیزه دارند. صرفه اقتصادی یکی از مهمترین دلایلی است که باعث میشود بسیاری از مصرفکنندگان، لولههای گالوانیزه را به عنوان گزینه مناسبتر انتخاب کنند.
برای اطلاع از آخرین لیست قیمت لولههای استیل و مشاهده مشخصات فنی محصولات، میتوانید به صفحه محصول لوله استیل در سپهر استیل مراجعه کنید.
روشهای تشخیص لوله استیل و گالوانیزه
لوله استیل با لوله گالوانیزه از نظر ظاهر نیز تفاوت هایی دارند که تشخیص آنها از یکدیگر را امکان پذیر کرده است. لولههای استیل به دلیل تشکیل اکسید آهن در طول فرآیند تولید، ظاهری تیرهتر و خاکستری رنگ دارند.
در مقابل، لولههای گالوانیزه به دلیل پوشش روی (زینک) که در فرآیند گالوانیزاسیون روی آنها اعمال میشود، ظاهری نقرهای-سفید رنگ دارند. همچنین سطح لولههای گالوانیزه به دلیل پوشش روی، صافتر و یکدستتر است و در صورت رنگآمیزی، پوشش با کیفیتتری ایجاد میکند. این تفاوتهای ظاهری به راحتی میتواند در تشخیص نوع لوله کمک کند، حتی برای افرادی که تخصص فنی ندارند.
تفاوت نصب و نگهداری لوله استیل و گالوانیزه
در مورد نصب، لولههای گالوانیزه به دلیل پوشش روی، نیاز به دقت بیشتری در هنگام برشکاری و اتصالات دارند تا به پوشش محافظ آسیب نرسد. همچنین در اتصالات رزوهای لولههای گالوانیزه، استفاده از نوار تفلون یا خمیر آببندی ضروری است.
در مقابل، لولههای استیل انعطافپذیری بیشتری در نصب دارند و در هنگام جوشکاری نیاز به پوشش مجدد ندارند. در کل، اگرچه نصب اولیه لولههای گالوانیزه سادهتر است، اما نگهداری آنها نیاز به توجه بیشتری دارد، در حالی که نگهداری از لوله استیل راحت تر است.
مطالب مرتبط
انواع لوله های استیل و کاربرد آنها
منبع