استیل ضد زنگ

همیشه فلزات یکی از اصلی‌ترین الزامات زندگی صنعتی محسوب می‌شوند. اما مهم‌ترین فلزات صنعتی کدام هستند؟ براساس آمارها ورق استیل ضد زنگ که یکی از انواع فولاد محسوب میشه، جزء پرکاربردترین فلزات در صنایع مختلف محسوب میشه. کافیه تصور کنید در آشپزخانه‌ی خانه خودتان ایستاده‌اید. حال به نظر شما چه بخش‌هایی از آشپزخانه شما از استیل ضد زنگ تشکیل شده؟ از قاشق و چنگال گرفته تا برخی ظروف آشپزخانه و حتی ظرفشوویی. بخش عمده نمای خارجی آسمان خراش‌ها و ساختمان‌ها، صنایع پیشرفته پتروشیمی و پزشکی همه وابسته به این فلز بارزش هستند. آشنایی با این فلز برای تولید کنندگان در بخش‌های مختلف صنعتی اهمیت ویژه‌ای دارد. ما تو این مقاله به صورت کامل تمامی مشخصات و اطلاعات مربوط به این فولاد با ارزش رو در اختیار شما قرار میدیم تا بتونید با دانش کافی در این زمینه بهترین انتخاب رو داشته باشید

استیل ضد زنگ چیست؟

قبل هر چیزی لازم است بدانیم که استیل ضد زنگ با نام‌های مختلف دیگری مانند استنلس استیل (Stanless Steel) و فولاد ضد زنگ هم شناخته میشود. فولاد آلیاژی از آهن و کربن است. فولادهای ضد زنگ باید حداقل 10.5 درصد کروم، کمتر از 1.2 درصد کربن به همراه سایر آلیاژها داشته باشند. این فلز در پنج خانواده اصلی (آستنیتی، فریتی، مارتنزیتی، دوبلکس و بارشی) و حدود 150 درجه مختلف وجود دارد.. هر یک از این انواع را می توان به درجه‌های مختلفی از فولاد ضد زنگ تقسیم کرد. تفاوت هر درجه در میزان کیفیت و مقاومت در شرایط مختلف است.

درباره برش لیزر بیشتر بدانید

دلیل اصلی مقاومت این فلز در برابر خوردگی چیست؟

دلیل اصلی این مقاومت، واکنش فلز کروم با هوا و تشکیل اکسید کروم بر روی فولاد هست که لایه‌ای محافظ را بر روی سطح فلز ایجاد می‌کند و جالب‌تر اینکه حتی قابلیت ترمیم در بخش‌های آسیب دیده رو هم دارد. میزان مقاومت در برابر خوردگی و خواص مکانیکی فولاد ضد زنگ را با توجه به نیاز می توان با افزودن عناصری مانند نیکل، مولیبدن، تیتانیوم، نیوبیم و منگنز هم تغییر داد.

درباره جوش لیزر بیشتر بدانید

استیل ضد زنگ چه کاربردهایی دارد؟

برای پاسخ به این سوال لازم است ابتدا ویژگی‌های گسترده این فولاد را بشناسیم. به طور کلی این فولاد در ساخت و ساز، معماری، ساخت لوازم آشپزخانه، تجهیزات پزشکی، صنایع آبی و ساخت اتومبیل کاربرد دارد.

مقاومت در برابر خوردگی

همانطور که قبل‌تر گفتیم فولاد زنگ نزن همواره توسط لایه‌ای از اکسید کروم محافظت میشود و اگر خراشیدگی و آسیبی به سطح وارد شود قابلیت بازسازی را خواهد داشت.

ویژگی باز مصرفی و بازیافت پذیر بودن

نرخ بازیافت فولاد ضد زنگ حدودا 100% است. این ویژگی در کنار خنثی بودن این فلز در محیط باعث شده است تا بهترین گزینه برای ساخت سیستم‌های بازیابی آب باران، سقف و نمای ساختمان‌ها و سایر کاربردهای ساختمانی یا صنعتی در شرایط مختلف باشد. طول عمر بالا و هزینه نصب و نگهداری کم، از با ارزش‌ترین ویژگی‌های این فولاد است.

ویژگی ظاهری

شما میتوانید این فلز را با ظاهر‌های متفاوت مانند مات یا دارای سطحی روشن و شفاف داشته باشید. میتوانید بر سطح آن رنگ آمیزی یا حکاکی کنید. این ویژگی‌ها این فلز را به یک انتخاب جذاب برای معماران و طراحان داخلی تبدیل کرده است. در ساخت بسیاری از سازه‌های معماری بزرگ در بخش‌های مختلف از جمله نمای خارجی از این فلز استفاده شده است.

قابلیت تمیز کردن

قابلیت تمیز شدن و عدم واکنش با مواد شوینده یکی از مهم‌ترین ویژگی‌های استیل‌های ضد زنگ است که در صنایع ساخت ظروف آشپزی هم کاربرد دارد.

ویژگی‌های مکانیکی

ویژگی‌های مکانیکی استیل ضد زنگ از جمله شکل پذیری و خواص مکانیکی قوی و متناسب با محیط در دماهای بالا و پایین بخش از رفتارهای فیزیکی این فولاد است.. همچنین فولاد ضد زنگ بهترین مقاومت در برابر آتش را در بین تمام مواد فلزی را دارد و دمای بحرانی آن بالای 800 درجه سانتیگراد است. پس با خیال راحت در بخش ‌های مختلف ساختمان‌ها می‌توان از فولاذ ضد رنگ استفاده کرد.

درباره برش لیزر روتاری بیشتر بدانید

معایب ورق استیل

استیل ضد زنگ معایبی هم دارد که از جمله آن‌ها می‌توان به:
– قیمت بالا و نوسانات قیمتی آن در بازار.
– نقطه ذوب بالا ( این امر موجب بروز دشواری در هنگام جوشکاری خواهد شد.)
– مغناطیسی نبودن ورق فولاد ضد زنگ در برخی از زمینه‌ها مشکل ساز است که اصطلاحا به آن نگیر بودن فلز هم گفته می‌شود. فولادهای ضد زنگ سری 300 این مشکل را دارند. مشکل عدم مغناطیسی بودن در استیل‌های سری 400 وجود ندارد.
– نمایان شدن لکه‌ها وگرد و غبار در ظاهر این فلز، یکی از نقاط ضعف آن محسوب می‌شود. با وجود قابلیت تمیز کردن راحت، در برخی سازه‌های بزرگ که امکان دسترسی به بخش‌های مختلف آن دائما و به راحتی ممکن نیست این یک مشکل بزرگ محسوب خواهد شد.

پرفروش‌ترین ورق‌های استیل کدام است؟

ورق‌ استیل‌ها با توجه به خواص مکانیکی خودشان کاربردهای متفاوتی دارند. در لسیت زیر پرفروش‌ترین ورق‌های استیل را در بازار ایران می‌بینید:

1. ورق استیل 304
2. ورق استیل ۳۱۶
3. ورق استیل 304L
4. ورق‌های استیل 430
5. ورق استیل 420
6. ورق‌استیل 416

انواع مختلف فولاد ضد زنگ چیست؟

همانطور که گفتیم استیل ضد زنگ  را به یکی از 5 دسته زیر می‌توان تقسیم کرد:
آستنیتی، فریتی، مارتنزیتی، دوبلکس (آستنیتی-فریتی)، یا بارشی.
هر کدام از این آلیاژها متشکل از عناصر اصلی یعنی آهن، کربن و کروم به همراه سایر عناصر مانند نیکل، مولیبدن، تیتانیوم، نیوبیم، منگنز و آلومینیوم تشکیل شده‌اند که با توجه به متغیر بودن این عناصر به 150 درجه مختلف تقسیم بندی می‌شوند. نوع یا خانواده فولاد ضد زنگ با نسبت فلزات تشکیل دهنده آلیاژ تعیین می شود. و در طرف مقابل ویژگی‌های مکانیکی، مانند ضریب چقرمگی (سختی) ، قدرت مغناطیس و مقاومت در برابر خوردگی را توصیف می‌کنند.

به عبارت بهتر هر کدام از عناصر گفته شده یک یا چند ویژگی خاصی از آلیاژ را تقویت خواهند کرد. جالب است بدانید که هر درجه دارای تفاوت در کیفیت، دوام و مقاومت در برابر دما و محیط خواهد بود که با توجه به نیاز شما و کاربری مورد نظر انتخاب خواهد شد. به طور مثال یکی از محبوب‌ترین و پرفروش‌ترین فولاد‌های ضد زنگ در بازار ایران، فولاد درجه 304 می‌باشد که از 18% کروم و 8% نیکل تشکیل شده است. در اینجا کافیست برای افزایش مقاومت خوردگی فولاد ضد زنگ در برابر کلراید موجود در آب‌های شور تنها با اضافه کردن 2% از عنصر مولیبدن در آلیاژ، تغییراتی ایجاد شود. این عنصر اصطلاحا آلیاژ را از فولاد ضد زنگ درجه 304 به فولاد ضد زنگ درجه 316 که مقاومت بالاتری نسبت به فولاد 304 دارد تغییر می‌دهد.

منبع : metalsdepot